Deze studie naar zachte materialen is een vervolg op mijn thesis “Harde val, zachte landing”: een onderzoek naar zachte vloeren binnen de ouderenzorg. Voor deze thesis heb ik vloeren onderzocht die speciaal zijn ontwikkeld voor een “zachte val”. Opvallend was dat er nog maar een paar oplossingen op de markt waren en dat onderzoek naar dit soort vloeren nog niet zo lang wordt gedaan. Voor mij een uitnodiging om te kijken naar de soepelheid van materialen en hoe deze prettig aanvoelen in een omgeving.
Als bouwkundige en textielontwerpster valt het mij op dat binnen de bebouwde omgeving alles hard is en textiel alleen wordt gebruikt als aankleding. Voor mij zijn de eigenschappen van textiel echter van groot belang, het kunnen voelen geeft mij veel informatie over het materiaal.
Zachtheid kan een belangrijke eigenschap zijn van een ruimte. Voor de meeste mensen heeft stoten of een val geen gevolg maar voor sommigen, zoals ouderen, kan het risicovol zijn. Ouderen zouden kunnen profiteren van een omgeving waar ze niet bang hoeven te zijn om zonder hulpmiddelen te lopen.
Omdat er maar zo weinig producten op de markt zijn die speciaal ontwikkeld zijn voor een zachte omgeving, ben ik me in mijn werk meer gaan verdiepen naar de werking van elasticiteit en zachtheid.
Allereerst heb ik onderzoek gedaan naar elasticiteit van stoffen en hoe deze in een ruimte hun werk zouden kunnen doen. Voor dit onderzoek heb ik een elastische muur gemaakt die ideaal zou kunnen zijn wanneer je in een ruimte rond zou willen dollen.
Als vervolg op dit onderzoek heb ik gekeken naar gelaagdheid, mate van elasticiteit en het soort stof. Materialen als papier, eventueel bewerkt, kunnen op allerlei manieren demping geven, vergelijkbaar met een hooiberg. Echter, papier verrijkt met een tweede materiaal werkt minder goed dan wanneer alleen het papier wordt bewerkt. De luchtigheid en flexibiliteit is dan weg.
Naast stoffen heb ik ook verschillende natuurlijke materialen onder de loep genomen. De reden hiervoor is omdat in de natuur een grote diversiteit aan elasticiteit aanwezig is, de natuur zacht uit zichzelf kan zijn zonder dat het instabiel is en omdat de manier hoe het materiaal aanvoelt zo verschillend is. Ik heb bijvoorbeeld gekeken naar deeg als materiaal voor het opvangen van een val. De werking van deeg en de demping van een val hierop heb ik uitgebreid onderzocht en de uitkomsten vond ik zeer positief: deeg is een heerlijk materiaal om in te vallen! Daarbij geeft het materiaal waarmee je het deeg afdekt een extra dimensie aan het dempen van de val, bijvoorbeeld om te voorkomen dat je te ver doorschiet.
Mijn experimenten met natuurlijke materialen als bamboe en mos laten voornamelijk zien dat de hoeveelheid vocht van belang is voor de elasticiteit. Vocht en water komt overigens veel naar voren in deze studie. Water alleen dempt niet voldoende, maar in samenspel is het juist die factor die voor de elasticiteit zorgt.